Duch rozumu

Działanie i definicja daru

 Dar umiejętności powaga człowiekowi odkryć sens rzeczy Bożych w stworzeniach albo przez wyzwolenie serca z jego ciasnoty, albo też przez ukazanie prawdziwej ich wartości i znaczenia, które maja w świetle stwórczego dzieła Boga. Natomiast dar rozumu ma inne, wznioślejsze zadanie: jest to dar, który oczyszcza rozum człowieka po to, aby z większym światłem mógł przenikać myśl Boga, z większym upodobaniem i rozkoszą przylgnąć do niej oraz pozostać przy niej.

Dzięki działaniu wiary prawdy objawione przez Chrystusa Jezusa zostają przyjęte jako wiadomości o Bogu. Ale wiadomości o Bogu nie są jeszcze Jego wewnętrznym poznaniem. Dar rozumu dostaje dany przez Ducha Świętego po to, aby wspomóc wzrost teologalnej cnoty wiary oraz pomóc przeniknąć myśl Boga w taki sposób, że znajomość Boga staje się pełniejsza i głębsza. Dzięki temu darowi, Duch Święty, który zna „głębokości Boga” uzdalnia serce człowieka do szczególnego uczestnictwa w rozumie­niu rzeczy Bożych, udziela boskiej mocy przenika­nia świata wewnętrznego oraz tajemnic zażyłego kontaktu z Bogiem.

Czerpane stąd poznanie jest poznaniem w Du­chu, jest poznaniem wraz z Duchem. Na przykład wiele razy zdarza się nam słyszeć jakąś prawdę wiary, lub często powtarzane zdanie z Pisma Świę­tego, Przyjmujemy je, zgadzamy się z nim, wierzymy w nie i mówimy; „Tak, oczywiście, wierzę!”, ale mimo to prawda ta, to Słowo Pańskie, nie oświeca naszego życia, nie rozpala światła radosnej pew­ności w naszym umyśle.

  Dar rozumu sprawia, że rozumiemy myśl Boga, samego Boga. Daje on smak, żywe pragnienie    i  prawdziwe zrozumienie Słowa Bożego zawartego w Piśmie Świętym oraz żywej tradycji Kościoła. Dusza z rozkoszą zachowuje to Słowo Boże i z nie mniejszą rozkoszą, otrzymawszy dar mądrości, wprowadza je w życie. Tylko wtedy Słowo Boże staje się słowem żywym oraz jest doświadczane jako „duch i życie”.

     Poza tym dar rozumu pozwala nam zrozumieć Bożą symfonię zawartą w całym objawieniu i daje nam światło dla zrozumienia ukrytych od wieków tajemnic Bożych, które teraz zostały objawione Jego świętym.

Aby to wszystko zrozumieć zwróćmy się do wielkich mistrzów życia duchowego, którymi byli święci. Dar rozumu otwiera nas na mądrość Pisma oraz rzeczy Bożych.

    Z tego wszystkiego widzimy, że dary rozumu i mądrości wpływają na siebie nawzajem; działają zawsze razem. Rozum przenika i rozumie to, co później mądrość doświadcza. Poznanie owocuje więc w ten sposób miłością pełną mądrości a przez to zostają oświecone oczy naszego umysłu po to, byśmy lepiej Go poznali (Ef 1, 18)

Konieczność daru

 Dar rozumu jest koniecznie potrzebny we wzroś­cie i praktyce życia wewnętrznego. Konieczność ta jest potrzebna z trzech fundamentalnych powodów:

l) niemożność zrozumienia Boga i Jego tajemnic;

2) trudność jaką odczuwamy próbując zrozumieć mysi Boga    zawartą w Piśmie;

3) brak oczywistości w po­znawaniu doktryny Jezusa, której duchowy charak­ter kłóci się z cielesnymi skłonnościami człowieka owładniętego grzechem i namiętnościami,

   Skomentujmy pokrótce te trzy powody, rozpo­czynając od pierwszego, którym jest niezrozumienie Boga i Jego tajemnic.

Bóg jest całkowicie „inny” od człowieka: jest Absolutem, jest Jedyny, jest Transcendentny. Nikt nie może Go poznać, jeżeli On sam nie uczyni się poznawalnym. Nikt nie może Go zobaczyć, jeżeli On nie stanie się w jakiś sposób widoczny dla oczu człowieka

       Bóg naprawdę jest niepojętą tajemnicą. „Któż go może      zrozumieć i przeniknąć Jego myśli”. Autor księgi Mądrości pisze: „Któż bowiem z ludzi rozez­na zamysł Boży albo któż pojmie wolę Pana? ...” (Mdr 9, l3), W Ewangelii Jezus mówi: „Nikt też nie zna Syna; tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić” (Mt 11, 27). Bóg mieszka W niedostępnej światłości, której żadne śmiertelne oko nie widziało, ani nie zobaczy (l Kor 2, 10-11).

Właśnie z powodu swej ograniczoności człowiek, bez    specjalnego daru, nie może dojść do światła i zrozumienia Boga.

Dar rozumu, jak również dar mądrości ,,staje się nieodzowny i    konieczny po to, aby ludzki rozum był zdolny do przeniknięcia niedostępności i transcendencji Boga.

Drugim powodem, dla któreso dar rozumu jest konieczny to trudność w zrozumieniu myśli Boga zawartej w Piśmie. Jest faktem, że Słowo Jezusa jest trudne, gdyż dla cielesnego człowieka jest „twarde”.

Mówi o tym sam Jezus: „Nie wszyscy to pojmu­ją, lecz tylko ci, którym to jest dane” (Mt 19,11).

Słowo Jezusa jest pełne wysokich wymagań i potrzebuje wielkoduszności serca i umysłu. W tym miejscu dołącza się trzeci powód, który czyni ko­niecznym dar rozumu: niejasny i duchowy charak­ter nauki Jezusa.

Idzie tu o to, że całe nauczanie Jezusa niesie z sobą silny ładunek treści duchowych, które przeciwstawiają się cielesnej naturze człowieka. Jak na przykład człowiek zmysłowy może zrozumieć wy­mowę błogosławieństw? Lub wymowę krzyża? Co najwyżej można wyrażać podziw dla nauki Jezusa, ale zrozumienie jej to zupełnie coś innego.

Do powodów tych, które czynią dar rozumu czymś koniecznie potrzebnym, dołączyć można radykalną niedoskonałość naszej wiary. Wytwarza ona swego rodzaju dystans względem przedmiotu i- jak twierdzi św. Tomasz - dotyczy tajemnic, których nie widzimy, tak jak nadzieja dotyczy rzeczywistości nie osiągniętych.

Dar rozumu otwiera teologalną cnotę wiary, poszerza ją, a Bóg, w którego uwierzy­liśmy staje się Bogiem, którego pojmujemy, Bogiem postrzeganym światłem serca. Bez daru rozumu brakuje światła w małym, ograniczonym, omylnym rozumie ludzkim.